آیا اشعه ایکس در رادیو گرافی دندان برای بدن ضرر دارد ؟

بطوریکه هر چه تعداد رادیوگرافی دندان افزایش یابد بهمان نسبت خطر سرطان تیروئید thyroid cancer افزایش می یابد، محققان گزارش می دهند برای نمونه میزان بروز سرطان تیروئید از 1.4 در هر 100000 در سال 1975 به 2.1 در هر 100،000 در سال 2006 در انگلستان رسید.

افزایش انتخاب ضرورت رادیوگرافی با اشعه ایكس  را بعنوان  تکنیک های تشخیصی را مهمترین عامل سرطان میدانند در حالیكه این روش نباید همیشه كارساز دانست هرچند این نظریه به تحقیقات بیشتر نیاز دارد.

غده تیروئید، که در گردن قرار گرفته است، در بسیاری از رادیوگرافیهای دندان در معرض تابش. اشعه ایکس قرار میگیرد. این غده به تشعشعات یونی ionizing به ویژه در کودکان حساس است اما خطرات احتمالی این پرتوها که در دندان پزشکی وجود دارد،‌ اغلب نادیده گرفته می‌شود.

بر اساس این یافته‌ها، تجویز رادیوگرافی دندان تنها باید در مواقع ضروری انجام شود و نباید جزو چکاپ معمولی و متداول باشد. در پژوهشی که با حضور 313 بیمار مبتلا به سرطان در کویت  انجام گرفت، دانشمندان دریافتند که احتمال ابتلا به این سرطان در اثر افزایش تماس با تشعشعات رادیولوژی در دندان پزشکی تشدید می‌شود.

درمان دندانپزشکی در کویت رایگان است شیوع سرطان تیروئید در کویت در مقایسه با كشور انگلستان و نسبت با کشورهای دیگر، بسیار بالاست. این  تحقیات پژوهشی در نشریه پزشکی Oncologica بچاپ رسید محقیقان  هر چند نتایج مطالعه خود را از بزرگترین گروه در گیر در این مورد را مطالعه  و بررسی نمودند .

با این حال متعقدند “باید با احتیاط رفتار نمود. این بررسی حاصل سوابق بیمارانی بود كه در مراجعه دندانپزشکی در معرض تابش اشعه ایکس قرار گرفتند. محققان بر این باور که  تحقیقات و بررسی شان میتواند شواهد خوبی برای موضوع تحقیق بیشتر در بكارگیری اشعه ایکس در دندانپزشکی در آینده  باشد بخصوص  جایی که دوز تابشی كه در رادیوگرافی بیمارانی كه تعداد رادیوگرافی كه از آنان بعمل میاید زیاد وقابل محاسبه باشد.

این محققان  یافته های خودرا در این زمینه سازگار با گزارش های قبلی در خصوص  افزایش احتمال ابتلا به سرطان تیروئید در دندانپزشکان ، دستیاران دندان  كه با  اشعه ایکس سركار دارند میداند  این بررسیها  نشان می دهد که  حتی دوز پایین متعدد در بزرگسالان نیز ممکن است قابل توجه باشد.

آنان متعقدند كه رادیوگرافی از  دندان با  اشعه ایکس میتواند نیز با افزایش خطر ابتلا به تومور مغز و غدد بزاقی مرتبط است. توجه به تابش گیری  در دندانپزشکی یکی از اصول بنیادی حفاظت در برابر تشعشع است . این مفهوم در سال 1977 به وسیله ICRP با عبارت زیر توصیف گردید :

یک عمل مستلزم تابش گیری از تشعشع باید منفعت کافی برای تشخیص یا شخص تابش دیده در برداشته باشد تا مضرات تابش گیری تحت الشعاع قرار گیرد  . به عمل درآوردن این مفهوم گاهی در شرایط گوناگون  که افراد تحت تابش قرار می گیرند مشکل است :

   1- در مورد بیماران ، منفعت تشخیصی یا درمانی باید بیش از مخاطره و مضرات آن باشد.

   2- در مورد تابش گیری شغلی ، مخاطره تشعشع باید به مخاطره دیگر در محل کار اضافه و مقایسه شود

   3- مشکلترین وضعیت تحقیق در مورد افراد تابش دیده است که در آن سه گروه میباشند :

بیمارانی که احتمالاً از انجام رادیوگرافی سود می برند ؛ بیمارانی که منفعتی عایدشان نمی شود و افرادیکه بیدلیل رادیوگرافی ودر معرض اشعه قرار میگیرند. در این موارد منفعت درمانی وتشخیصی  باید تعیین کننده وضعیت انجام رادیوگرافی  دندان باشد . در مواردی که فرد هیچ سودی از انجام رادیوگرافی دندان نمی برد ، منفعت بیمار نباید از مخاطره ها بیشتر باشد.

حدود دز تابش بیمار نظر به  اهداف حفاظت در برابر تشعشع چنان که NCRP بیان می دارد عبارتند از: (1ممانعت از آثار قطعی از تشعشع حائز اهمیت از نظر بالینی با تمسک به حدود دز پائینتر از آستانه عملی ؛ (2) ، محدود کردن مخاطره آثار احتمالی (آثار وراثتی و سرطان ) تا سطح مورد قبول در رابطه با نیازهای درمانی وتشخیصی .

با کاهش تابش گیری در حد هر چه کمتر موجه شدنی( ALARA ) می توان به اهداف حفاظت در برابر تشعشع دست یافت.نتیجتا، پرهیز از تابیدن اشعه X به ناحیه گردن مگر در مواقع ضرور ی الزامی است .هیچ گونه تابش گیری غیر ضروری مجاز نیست .