سابقه و هدف:

کانال دندانی فک تحتانی به عنوان یکی از لندمارک های طبیعی مهم و بخشی از مندیبل که دارای باندل نوروواسکولر می باشد، دارای اهمیت بیولوژیک خاصی است. داشتن اطلاعات کافی از مسیر و توپوگرافی و تنوعاتی که در آنها مشاهده می شود، امری ضروری است.

بنابراین، این پژوهش با هدف بررسی موقعیت آناتومیک کانال فک تحتانی در رادیوگرافی های پانورامیک بیماران بالای 25 سال انجام پذیرفت.

مواد و روشها:

این مطالعه مقطعی بر روی 394 پرتونگاری پانورامیک (180 مرد و 214 زن) در محدوده سنی 25-53سال که در دانشکده دندانپزشکی کرمان تهیه شده بودند، انجام گرفت. در این مطالعه طول و عرض کانال فک تحتانی و فاصله آن از سه نقطه، یک سانتیمتر بعد از سوراخ مندیبل، زیر فورکای مولر دوم و یک سانتیمتر قبل از سوراخ چانه تا بردر تحتانی فک پایین در سمت راست و چپ اندازه گیری شدند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های آماری t و ضریب همبستگی پیرسون و نرم افزار SPSS نسخه 15 استفاده شد.

یافته ها:

میانگین سنی افراد 34.59 ± 6.97 بود. طول کانال مندیبولار 77.4 میلیمتر، میانگین عرض کانال مندیبولار3.8 میلیمتر و میانگین فاصله مندیبولار کانال تا بوردر تحتانی مندیبل 13.9 میلیمتر بود. به جز پارامتر موقعیت وسط منتال فرامن از بوردر تحتانی در سایر پارامترها بین سمت چپ و راست ارتباط معنی داری ملاحظه نشد. میان افزایش سن با عرض کانال، جز در موقعیت وسط منتال فرامن از بوردر تحتانی مندیبل و فاصله مندیبولار کانال تا بوردر تحتانی، جز در ناحیه زیر فورکای مولر دوم، در هر دو جنس همبستگی مثبتی وجود داشت. بین سن با طول کانال فک تحتانی همبستگی معنی داری دیده نشد. بین جنس و طول کانال ارتباط معنی داری مشاهده شد.

نتیجه گیری:

با توجه به نتایج این پژوهش پیشنهاد می گردد توجه و دقت بیشتری به موقعیت کانال فک تحتانی در نمای پانورامیک مبذول گردد تا کمترین صدمه را به دستجات عروقی عصبی ناحیه وارد نمایند.