در مطالب گذشته در مورد رادیولوژی دهان فک و صورت و همچنین رادیوگرافی پانورامیک و تکنیک پانورامیک توضیح دادیم . در این مطلب نیز که در ادامه ی مطالب قبل، در مورد خطاهای مربوط به مراحل انجام تکنیک پانورامیک است ،توضیحاتی بیان می کنیم:

خطاهای مربوط به مرحله ی پنجم

الف – لب ها از هم فاصله داشته و زبان بر روی کام قرار نگرفته است (خطای شماره 1)

ناحیه ی یک (دندان ها):

تصویر تاج دندان های قدامی در فک بالا و پایین، به دلیل فاصله داشتن لب ها از هم و تصویر ناحیه ی اپیکالی دندان های ماگزیلا به علت فضای هوایی گلوسوپالاتال (زبانی – کامی)، به صورت نامشخص دیده می شود.

ناحیه ی دو (بینی – سینوس):

در این ناحیه، قسمت اپیکال استخوان آلوئول ماگزیلا  قرار داشته و تصویر آن به علت وجود فضای هوایی گلوسوپالاتال، به طور نامشخص مشاهده می گردد.

به شکل های Aو B و C توجه کنید، این شکل ها نشان می دهند که ساختمان های آناتومیک به طور صحیح در دستگاه قرار نگرفته و در نتیجه به درستی تصویر برداری نشده اند.

D و E عکس هایی را می بینید که لب های بیماران باز بوده و زبان بر روی کام قرار نگرفته است. F تصویر رادیوگرافیک مربوط به این خطا را مشاهده می کنید.

ب – اگر بیمار حرکت کند (خطای شماره 2)

ناحیه ی یک دندان ها:

تصویر این ناحیه، دچار تغییر چندانی نمی شود.

ناحیه ی سه (تنه ی مندیبل):

پیوستگی کورتکس تحتانی مندیبل به ویژه در ناحیه ی مولرها از بین رفته و گاهی اوقات در نزدیکی خط وسط (midline)، یک تصویر موج دار دیده می شود. سایر نواحی در بالای ناحیه ی سه، به علت حرکت بیمار دچار ناواضحی می گردند.

به شکل های A و B و C توجه کنید، این شکل ها نشان می دهند که ساختمان های آناتومیک به طور صحیح در دستگاه قرار نگرفته و در نتیجه به درستی تصویر برداری نشده اند.

D عکسی را می بینید که بیمار در زمان تابش اشعه حرکت کرده است. E و F تصاویر رادیوگرافیک مربوط به این نوع خطا را مشاهده می کنید.

موارد زیر نیز موجب ایجاد آرتیفکت های تصویری می گردند:

اگر بیمار به آرامی در همان مسیر حرکت پرتوی اشعه حرکت نماید، در نتیجه یک ناحیه برای مدتی طولانی، تحت تابش اشعه قرار می گیرد. در ناحیه ی مذکور، تصویر تمام جزئیات به صورت کشیده و پهن در آمده و بعد افقی تصویر افزایش خواهد یافت.

اگر بیمار به آرامی در خلاف جهت حرکت پرتوی اشعه حرکت نماید، بعد افقی در ناحیه ای از تصویر که دچار حرکت شده، کاهش خواهد یافت.

اگر بیمار در همان جهت حرکت پرتو، یک حرکت ناگهانی نماید آن گاه ممکن است یک ناحیه، دو بار در فیلم تصویر گردد.

اگر بیمار در خلاف جهت حرکت پرتو، یک حرکت ناگهانی نماید، ممکن است تصویر یک قسمت از جسم، حذف گردد.

اگر بیمار در زمان تابش اشعه به طرف بالا یا پایین حرکت کند، مرز تحتانی مندیبل به صورت دندانه دار و کنگره ای شکل دیده شده که به یک شکستگی شباهت خواهد داشت.

ج – فیلم به طور صحیح تحت تابش اشعه قرار نگرفته است (خطای شماره 3)

احتمالات گوناگونی برای بروز این مسأله، وجود دارد. به عنوان مثال فیلم، دو بار تحت تابش اشعه قرار گیرد در نتیجه در تصویر، دو ردیف دندان دیده می شود. ممکن است تصویر، بسیار روشن و یا بسیار تیره گردد که ناشی از تنظیم نادرست kvp دستگاه می باشد. گاهی اوقات اطلاعات مربوط به بیمار (مانند نام، سن و …) و همچنین علائم R و L که نشان دهنده ی طرف راست و چپ بیمار هستند، بر روی فیلم دیده نمی شوند، در حالی که داشتن این اطلاعات از نظر تشخیصی، بسیار ضروری می باشد.

در شکل رادیوگرافی هایی را میبینید که به طور صحیح تحت تابش اشعه قرار نگرفته اند. A) یک رادیوگرافی با تابش دوگانه (Double exposure). در شکل (B) رادیوگرافی بسیار روشن، به علت کیلوولتاژ ناکافی دستگاه. C) رادیوگرافی بسیار تیره، به علت کیلو ولتاژ بسیار بالای دستگاه. D) رادیوگرافی که سمت راست (R) و چپ (L) آن مشخص نشده است.

مطالب مرتبط:

 خطاهای مربوط به مراحل انجام تکنیک پانورامیک (قسمت اول)

خطاهای مربوط به مراحل انجام تکنیک پانورامیک (قسمت دوم)

خطاهای مربوط به مراحل انجام تکنیک پانورامیک (قسمت سوم)