مقدمه

 رادیوگرافی پانورامیک که یکی از رکوردهای ضروری در بیماران ارتودنتیک به شمار می آید اطلاعات با ارزشی از قوسهای فک بالا و پایین ، مفصل تمپورومندیبولر و همچنین ساختمان های در برگیرنده آنها را فراهم می سازد . علاوه بر این ، کلیشه پانورامیک استفاده گسترده ای در بیماران پروتزی و همچنین ایمپلنتولوژی دارد .

جهت دستیابی به اندازه های سفالومتریک از رادیوگرافی ها ، سفالومتری جانبی تکنیک مفیدی بحساب می آید ، هر چند به دلیل همپوشانی که بین ساختمان های چپ و راست صورت رخ میدهد دقت اندازه هایی همچون زاویه گونیال دچار ضعف می باشد .

رادیوگرافی پانورامیک

در این نوع سر بیمار در دستگاه ثابت می شود و قسمت تابش اشعه از یک طرف صورت تا سمت دیگر چرخیده و تصویر کامل پانورامیکی از دندان ها ، فک ها و مفاصل گیجگاهی فکی تهیه می کند .

میزان اشعه وارده به بیمار در این تکنیک بسیار کمتر از رادیوگرافی پری اپیکال کامل دندانی است . (در نمونه های جدید کل اشعه تقریباً برابر با میزان اشعه دو پری اپیکال است).

دارای انواع معمولی و دیجیتال می باشد گسترش تکنولوژی دیجیتال در پیشرفت مداوم این دستگاه و تکنیک و کیفیت آن تحول زیادی ایجاد کرده است .

برخی از دستگاه های پانورامیک اساساً دیجیتال هستند و برخی از آنها معمولی بوده و می توانند با اتصال دستگاه های تکمیلی دیجیتال نیز عمل کنند .

همچنین دستگاه رادیوگرافی سفالومتری نیز می تواند به آن متصل باشد . انجمن بهداشت اشعه امریکا توصیه کرده که برای معاینات عادی پزشکی میتوان از رادیوگرافی پانورامیک استفاده کرد .

یکی از اشکالات اساسی رادیوگرافی های پانورامیک تغییر شکل و بزرگنمایی این تصاویر است که اندازه های به دست امده از این رادیوگراف را از نظر اطمینان مورد شک و تردید قرار میدهد .

رادیوگرافی سفالومتری

نوعی از دستگاه های رادیوگرافی که برای تهیه تصویر جمجمه به صورت استاندارد استفاده می شود این تکنولوژی از سال ۱۹۱۳ همزمان توسط دو محقق آلمانی و آمریکایی معرفی شد .

 مهمترین امتیاز آن این است که تصاویر تهیه شده توسط این دستگاه در زمان‌ها و مکان های مختلف با هم قابل مقایسه هستند ، موقعیت سر و فاصله آن تا منبع اشعه و فیلم همواره ثابت است . تصاویر سفالومتری می توانند به صورت جانبی یا خلفی- قدامی تهیه شوند که عمده کاربرد آن ها در ارتودنسی و جراحی فک و صورت است .
رادیوگرافی سفالومتریک یا نمای جمجمه ، جهت به دست آوردن تصاویری از کل جمجه یا یک ناحیه مورد نظر به کار می رود . مطالعات سفالومتریک جهت ارزیابی رشد و تعیین پلان های درمانی ارتودنتیک یا پروتزها به کار می رود . بعضی از یونیت های پانورامیک و سفالومتریک می توانند توموگرافی متقاطع ، جهت تهیه تصاویر عرضی چند لایه از آرواره های ماگزیلاری و ماندیبولار را انجام دهند . این تکنیک سابقاً تنها کاربرد توموگرافی کامپیوتری یا توموگرافی خطی بوده است .