همان طور که در مطلب قبل در مورد نمای آناتومی طبیعی در رادیوگرافی پانورامیک که از شاخه های رادیولوژی دهان فک و صورت است، توضیحاتی داده شد، در این مطلب مراحل تفسیر ساختمان های آناتومیک را توضیح می دهیم.

راموس مندیبل: بررسی کلیشه ی رادیوگرافی را از قسمت فوقانی سر کندیل مندیبل راست بیمار شروع نمایید. این موضوع در شکل زیر نشان داده شده است. لبه خلفی کندیل را از پشت گردن کندیل به طرف زاویه ی مندیبل دنبال کنید. از آن جایی که در این تکنیک، فک بیمار در حالت پروتروژن می باشد، لذا کندیل در حفره ی مندیبولار در وضعیت تحتانی – قدامی قرار می گیرد.

لازم به ذکر است که با این تکنیک، تنها تغییرات ساختمانی کاملاً مشخص و ماکروسکوپیک در کندیل مندیبل قابل مشاهده خواهند بود. ضمناً، اگر بخواهیم معاینه دقیقی از ساختمان های استخوانی T.M.J داشته باشیم، بایستی از روش های دیگری مانند توموگرافی تصحیح شده فرونتال و لترال (Corrected frontal and lateral tomography) استفاده نمود. با توجه به شکل زیر، به دیواره خلفی نازوفارنکس (3)، لاله گوش (1)، کام نرم (24)، سطح پشتی زبان (9)، و سایه ی شبح مندیبل سمت مخالف (23) توجه نمایید.

تنه ی مندیبل: تفسیر را از زاویه ی  مندیبل، در جهت قدام و به سمت سمفیز ادامه دهید. بیشتر اوقات، به دنبال شکستگی تنه ی مندیبل، پیوستگی لبه ی تحتانی مندیبل در ناحیه ی شکستگی از بین رفته و یک تغییر سطح در پلان اکلوزال رخ می دهد.

در افراد بالغ طبیعی، پهنای استخوان کورتیکال در لبه ی تحتانی مندیبل، حداقل 3mm بوده و تراکم یکنواختی دارد. ممکن است، پهنای استخوان کورتیکال در اثر یک ضایعه ی فضاگیر مانند کیست و یا یک بیماری سیستمیک مانند هیپرپاراتیروئیدیسم یا استئوپوروزیس، کاهش یابد.

محدوده ی خارجی هر دو طرف مندیبل را از نظر قرینگی، مقایسه نمایید. عدم تقارن اندازه ی مندیبل در دو طرف ممکن است به علل مختلفی مانند قرارگیری نامناسب بیمار در دستگاه یا مواردی مانند هیپرپلازی یا هیپوپلازی نیمه ی صورت، مربوط باشد.

به علاوه می توان تصویر استخوان هیوئید را در پایین یا بالای لبه ی تحتانی مندیبل مشاهده نمود. در ادامه ی تفسیر، استخوان اسفنجی مندیبل را بررسی نمایید. معمولاً کانال مندیبولار که در اولین شکل نشان داده شده (20)، و در شکل دوم (7) در ناحیه ی راموس و ناحیه ی مولر، به راحتی مشاهده می گردد. این کانال، به طور معمول پهنای یکنواختی دارد اما با نزدیک شدن به سوراخ منتال از پهنای آن کاسته می شود و گاهی اوقات به صورت یک حلقه (loop) در جلوی سوراخ منتال ظاهر می گردد.

وجود یک تومور عصبی در داخل کانال، موجب برجستگی افزایش پهنای کانال می گردد. البته لازم به ذکر است که پهن شدن کانال به میزان کم در محل ورود آن از راموس به تنه ی مندیبل، یک تغییر طبیعی و غیر پاتولوژیک محسوب می شود. سپس، مندیبل را از نظر وجود رادیولوسنسی و یا رادیواوپسیتی بررسی نمایید. خط میانی مندیبل، رادیواوپک تر می باشد، زیرا تصویر برجستگی چانه ای و مهره های گردنی بر روی این ناحیه می افتد (شکل 1-12)، حفرات غده تحت فکی و زیر زبانی به صورت رادیولوسنت دیده می شوند. در ضمن، وضوح ترابکول های استخوانی در زائده آلوئولر تنه ی مندیبل بیشتر از ترابکول های قسمت تحتانی آن می باشد.

 مطالب مرتبط:

تصویر سازی در تکنیک رادیوگرافی پانورامیک