روشهای نوین سی تی اسکن فک و صورت 

این مطلب به بررسی روشهای نوین سی تی اسکن فک و صورت می پردازد.

در سال 1972 آقای هانسفیلد (Hounsfield) این تکنیک را معرفی نمود. در ساده ترین نوع اسکنر های CT ، پرتو اشعه X بادبزنی (fan shape)  و Climate شده بعد از خروج از بیمار به یک سری دریافت کننده (detector) می رسد . 

بسته به طراحی اسکنر هم تیوب و هم دتکتور ممکن است همزمان دور مریض بچرخند و یا اینکه دتکتورها یک حلقه ثابت را حول مریض تشکیل داده و تنها تیوب بطور دایره ای در داخل این حلقه بچرخد. پرتو اشعه X رسیده به دتکتور توسط کریستال موجود در آن جذب شده و اطلاعات به دست آمده به صورت یک سیگنال آنالوگ به کامپیوتر منتقل و دیجیتالی می شود ، توسط یک الگوریتم ریاضی آنالیزشده و اطلاعات مربوط به تصویر تو مو گرافیک ایجاد می گردد. دستگاههای سی تی اسکن اولیه زمان تصویر برداری طولانی ای داشتند . در اسکنر های امروزی تصویر به روش اسپیرال (Spiral) تهیه می شود. یعنی همچنان که Gantry (قسمتی که شامل تیوپ و دتکتور است) می چرخد ، تخت بیمار نیز به طور مداوم در حرکت است. به این ترتیب زمان تصویر برداری کاهش یافته ، دوز جذبی بیمار به میزان قابل توجهی کمتر می شود.بعلاوه امکان باز سازی تصاویر در پلان های مختلف وجود دارد.

مزایا:

یکی از ویژگیهای مهم تصاویر سی تی اسکن آن است که در این تکنیک بافتهایی که دانسیته فیزیکی آنها تفاوت بسیار جزئی (کمتر از 1 درصد) با یکدیگر دارند، تصویر می شوند.در حالیکه در رادیو گرافی معمولی این اختلاف نشان داده نمی شود و این به دلیل کنتراست رزولوشن بالای این تکنیک می باشد. اخیراً تصاویر سی تی اسکن را می توان با استفاده از نرم افزارهای پیشرفته به شکل سه بعدی باز سازی نمود. در نتیجه تصاویر از زوایای مختلف قابل رویت می باشند. حتی می توان سطوح خارجی تصویر را برداشت تا مناطق عمقی تر قابل بررسی باشند.

تکنولوژی سی تی اسکن به طور مداوم در حال پیشرفت است.در دستگاههای جدید EBCT که با استفاده از پرتوهای الکترونی کار می کنند ، امکان تصویر برداری بسیار سریع از قلب فراهم آمده است .به طوریکه می توان زمانی به کوچکی 50 میلی ثانیه را ثبت نمود . یعنی تصاویر قلب و ریه بدون آنکه آرتیفکت ناشی از حرکت آنها ثبت شود ، با کیفیت مطلوب به دست می آید.

در سالهای اخیر جدید ترین تکنولوژی در زمینه سی تی اسکن با نام CBCT برای تصویر برداری دهان ، فک و صورت بسیار کارآمد تر و اقتصادی تر از روشهای معمولی سی تی اسکن وارد بازار شده است . دراین روش به جای پرتو اشعه X بادبزنی از پرتو اشعه X با خروجی دایره ای یا مستطیلی شکل استفاده می شود .

مزیت این روش رزولوشن بالاتر و دوز پایین تر آن نسبت به سی تی اسکن معمولی است . با این روش امکان تصویر برداری از یک دندان و بافت های نگهدارنده آن با رزولوشن عالی و نیز کل ماگزیلا و مندیبل ، استخوانهای صورت ، ساختمان داخلی گوش ، مفصل TMJ و قاعده جمجمه در مقاطع آگزیال ، کرونال و ساژیتال به صورت سه بعدی فراهم می گردد