تصویربرداری پانورامیک

تصویربرداری پانورامیک که پنتوگرافی هم نامیده می شود، تکنیکی به منظور تولید تصویری توموگرافیک از ساختمان های صورت می باشد.

به نحوی که این تصویر، دربرگیرنده قوس دندانی ماگزیلا، قوس دندانی مندبیل و ساختمان های احاطه کننده آن ها می باشد. این نوع از تصویربرداری، شکل منحنی ـ خطی توموگرافی کانونشنال می باشد و بر مبنای اصل حرکت متقابل منبع اشعه X و گیرنده تصویر حول یک نقطه یا صفحه مرکزی، که لایه تصویر نامیده می شود، استوار است؛ به این ترتیب که شی موردنظر در لایه تصویر قرار داده می شود. اشیایی که جلوتر یا عقب تر از لایه تصویر قرار می گیرند، واضح نمی افتند و دلیل آن حرکت این اشیا نسبت به مرکز چرخش گیرنده و منبع اشعه ایکس است.

مزایای اصلی تصویربرداری پانورامیک شامل موارد زیر است :

• پوشش وسیع استخوان های صورتی و دندان ها
• دوز پایین اشعه بیمار
• سهولت معاینه برای بیمار
• امکان استفاده در بیمارانی که قادر به بازکردن دهان خود نیستند.
• زمان کوتاه موردنیاز برای تهیه یک تصویر پانورامیک که معمولا در محدوده 3 تا 4 دقیقه می باشد (این زمان شامل زمان لازم برای استقرار بیمار و مراحل عملی اکسپوژر می شود).

فهم فیلم های پانورامیک توسط بیماران که در آموزش به بیمار و توضیح مورد موجود، کمک تصویر سودمند برای بیمار است. بیشترین مورد استفاده تصویر پانورامیک در کلینیک در مسائل تشخیصی می باشد که نیاز به پوشش وسیع فکین دارند. موارد شایع شامل ارزیابی تروما، محل مولرهای سوم، بیماری پیشرفته، ضایعات بزرگ شناخته شده یا مشکوک، تکامل دندان (به خصوص در سیستم دندانی مختلط)، دندان ها یا ریشه های باقی مانده (در بیماران بدون دندان) و آنومالی های تکاملی می باشند. موارد مذکور به رزولوشن بالا و جزییات واضح موجود در تصاویر داخل دهانی نیاز ندارند.

تصویربرداری پانورامیک اغلب به عنوان تصویر ارزیابی اولیه مورد استفاده قرار می گیرد که می تواند بینش لازم را فراهم آورد یا در تعیین نیاز به پرتونگاری های دیگر کمک نماید. همچنین تصاویر پانورامیک برای بیمارانی که تحمل روش های داخل دهانی را به خوبی ندارند، سودمند است. با این وجود، زمانی که یکسری کامل رادیوگرافی داخل دهانی به منظور انجام مراقبت های عمومی دندانی بیمار موجود می باشد، معمولا اطلاعات مفید اضافی اندکی از معاینه پانورامیک همزمان به دست می آید یا هیچ اطلاعاتی اخذ نمی گردد.

عیب اصلی رادیوگرافی پانورامیک این است که تصاویر، جزییات ظریف آناتومیک قابل دسترسی در رادیوگراف های پری اپیکال داخل دهانی را نمایش نمی دهند. بنابراین تصاویر پانورامیک برای بررسی ضایعات پوسیدگی کوچک، ساختمان ظریف مارژینال پریودنشیوم یا بیماری پری اپیکال به اندازه رادیوگرافی پری اپیکال مفید نیستند. همچنین به طور معمول سطوح پروگزیمالی پره مولرها روی هم می افتند. بدین ترتیب، وجود یک تصویر پانورامیک از بیمار بزرگسال اغلب نیاز به فیلم های داخل دهانی را به منظور تشخیص بیماری های دندانی بسیار شایع رفع نمی نماید.

مشکلات دیگر مرتبط با رادیوگرافی پانورامیک شامل بزرگنمایی نابرابر و دیستورشن هندسی در تصویر است. بعضی اوقات روی هم افتادن ساختمان ها، نظیر ستون فقرات گردنی، می تواند موجب پنهان شدن ضایعات ادنتوژنیک بخصوص در ناحیه اینسایزورها شود. به علاوه، ممکن است اجسامی که از لحاظ کلینیکی اهمیت دارند، خارج از صفحه تمرکز (لایه تصویر)قرار گیرند، و در نتیجه دچار دیستورشن شده یا اصلا وجود نداشته باشند.