اثرات اشعه بر حفره دهان

فلسفه رادیوتراپی چیست؟

حفره دهان طی دوره درمان تومورهای بدخیم دهانی حساس به اشعه که معمولا SCC هستند، تحت تابش قرار می گیرند. طرح درمان اختصاصی وانتخابی برای یک ضایعه به بسیاری از متغیرهای یک تومور، مثل حساسیت به اشعه، هیستولوژی، اندازه، محل، تهاجم به ساختارهای مجاور و تداوم علائم وابسته است. رادیوتراپی برای ضایعات بدخیم حفره دهان معمولا زمانی اندیکاسیون دارد که ضایعه حساس به اشعه، پیشرفته و خیلی مهاجم بوده و قابل دسترسی با روش های جراحی نباشد. درمان ترکیبی جراحی و رادیوتراپی اغلب درمان مطلوبی به دست می دهد. در مراحل پیشرفته، شیمی درمانی با رادیوتراپی و جراحی همراه می شود.

تقسیم دوز اشعه X کلی به چندین دوز کوچک، در مقایسه با یک دوز واحد بزرگ، بیشتر موجب نابودی تومور می شود. همچنین این تقسیم به سلول های بافت های سالم اجازه می دهد که خود را ترمیم کنند.  باور بر این است که این سلول های سالم نسبت به سلول های تومور ذاتا توانایی بیشتری برای بهبودی دارند. این تقسیم همچنین فشار متوسط اکسیژن را در تومور تحت تابش قرار گرفته افزایش داده و موجب افزایش حساسیت سلول های تومور به اشعه می شود.

مرگ سریع سلول های تومور و کوچک تر شدن توده توموری بعد از تابش چند دوز اولیه اتفاق می افتد و منجر به کوتاه شدن مسیری می شود که اکسیژن باید در تومور بپیماید تا به سلول های زنده باقی مانده برسد. فواصل زمانی این تقسیم که امروزه مورد استفاده است، به طور تجربی به دست آمده است.

اثر اشعه بر بافت های بدن

علاوه بر اثرات اشعه بر حفره دهان چه اثری روی بافت های بدن دارد؟

مطالبی که پیش رو داریم اثرات قطعی یک دوره درمانی رادیوتراپی را بر بافت سالم حفره دهان شرح می دهد. فرض ما در این بحث اینگونه است که دوز تابش روزانه 2 گری بوده، به صورت دوطرفه در ناحیه ای از اوروفارنکس به مساحت 10*8 سانتی متر تابانده می شود و کل اکسپوژر در هفته 10 گری است.  این روند اغلب ادامه می یابد تا دوز تجویز شده کلی به 50 گری برسد.

منبع اشعه گاما اغلب کبالت است؛ ولی در برخی مواقع ایمپلنت های کوچکی واجد رادون یا پد-135 مستقیما در یک توده توموری جاسازی می شوند. چنین ایمپلنت هایی دوز تابش بالایی را به یک حجم نسبتا کم از بافت در زمانی کوتاه منتقل می کنند.